ផ្លែស៊ូ គឺជាប្រភេទរុក្ខជាតិដែលស្ថិតក្នុងគ្រួសារ Cucurbitaceae ។ ដើមឡើយវាមានដើមកំណើតមកពីភាគកណ្តាលប្រទេសម៉ិកស៊ិក និងផ្នែកផ្សេងៗនៃអាមេរិកឡាទីន ប៉ុន្តែឥឡូវនេះវាត្រូវបានគេដាំដុះនៅទូទាំងពិភពលោក។ ផ្លែស៊ូផ្ទុកដោយសារធាតុបំប៉ន និងសមាសធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មជាច្រើនដែលផ្តល់នូវគុណប្រយោជន៍ដល់សុខភាពជាច្រើន។ ខាងក្រោមនេះគឺជាអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ចំនួន ១០ នៃការទទួលទានផ្លែស៊ូ។

១) សំបូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹម៖ គុណសម្បត្ដិមួយក្នុងចំណោមគុណសម្បត្ដិដ៏អស្ចារ្យបំផុតនៃផ្លែស៊ូគឺមាតិកាអាហារូបត្ថម្ភរបស់វាព្រោះវាផ្តល់នូវវីតាមីន ជាតិរ៉ែ និងជាតិសរសៃសំខាន់ៗជាច្រើន។ ផ្លែស៊ូតែមួយ (២០៣ ក្រាម) ផ្តល់នូវសារធាតុចិញ្ចឹមដូចខាងក្រោម៖ កាឡូរី ៣៩ កាបូអ៊ីដ្រាត៩ក្រាម ប្រូតេអ៊ីន២ក្រាម ជាតិសរសៃ៤ក្រាមស្មើនឹង១៤%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ វីតាមីនសេ២៦% នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ វីតាមីនB9 (folate)៤៧%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ វីតាមីនK១០%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ វីតាមីនB6 ៨%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ម៉ង់ហ្គាណែស១៩%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ទង់ដែង១២%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ស័ង្កសី១០%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ប៉ូតាស្យូម៧%នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ និង ម៉ាញ៉េស្យូម ៦% នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ។ គួរកត់សម្គាល់ថា ផ្លែស៊ូគឺសំបូរទៅដោយ Folate ដែលលើកកម្ពស់ដល់ការចែកកោសិកាត្រឹមត្រូវ។ ផ្លែស៊ូថែមទាំងជួយក្នុងការបន្ថយកាឡូរី ខ្លាញ់ សូដ្យូម និងកាបូអ៊ីដ្រាតសរុប។

២) មានផ្ទុកអង់ទីអុកស៊ីដង់ដ៏មានឥទ្ធិពល៖ អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនរបស់ផ្លែស៊ូអាចចែករំលែកដោយការផ្ទុកសារធាតុអង់ទីអុកស៊ីដង់របស់វា។ អង់ទីអុកស៊ីដង់ គឺជាសមាសធាតុដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអាហារជាច្រើនប្រភេទ ដែលការពារប្រឆាំងនឹងការបំផ្លាញកោសិកា កាត់បន្ថយការរលាក និងកាត់បន្ថយស្ត្រេសនៅក្នុងរាងកាយរបស់អ្នក។ ផ្លែស៊ូផ្ដល់នូវសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មដូចជា Quercetin, Myricetin, Morin និង Kaempferol ។ នៅក្នុងផ្លែស៊ូនេះ Myricetin កើតឡើងក្នុងបរិមាណខ្ពស់បំផុត។ ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថាសារធាតុ Myricetin ផ្ទុកសារធាតុប្រឆាំងនឹងជំងឺមកហារីកខ្លាំង ប្រឆាំងនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងប្រឆាំងនឹងការរលាក។  លើសពីនេះទៀតផ្លែស៊ូ គឺជាប្រភពដ៏ប្រសើរនៃវីតាមីនC ដែលដើរតួជាសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មនៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក។

៣) អាចលើកកម្ពស់សុខភាពបេះដូង៖ ការបរិភោគផ្លែស៊ូអាចជួយសម្រួលកត្តាហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូងដូចជាសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ កូឡេស្តេរ៉ុលខ្ពស់ និងលំហូរឈាមខ្សោយ។ ការស្រាវជ្រាវពីសត្វ បង្ហាញថាសមាសធាតុក្នុងផ្លែស៊ូអាចជួយបន្ធូរសរសៃឈាមដោយធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលំហូរឈាម និងបន្ថយសម្ពាធឈាម។ សារធាតុ Myricetin ដែលជាសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មលេចធ្លោមួយនៅក្នុងផ្លែស៊ូក៏ត្រូវបានគេបង្ហាញថាអាចបន្ថយកូលេស្តេរ៉ុលក្នុងការសិក្សាអំពីសត្វមួយចំនួន។ លើសពីនេះទៀតបន្លែនេះគឺជាប្រភពដ៏ល្អនៃជាតិសរសៃដែលផ្តល់ប្រហែល ១៤% នៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ។ ការទទួលទានអាហារដែលមានជាតិសរសៃខ្ពស់ដូចជាផ្លែស៊ូត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការថយចុះហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូង។

៤) អាចជំរុញការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាម៖ ផ្លែស៊ូមានបរិមាណជាតិស្ករទាប ហើយមានជាតិសរសៃរលាយខ្ពស់ដែលអាចជួយគ្រប់គ្រងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម។ ជាតិសរសៃរលាយធ្វើឱ្យការរំលាយអាហារ និងការស្រូបយកជាតិកាបូអ៊ីដ្រាតរបស់អ្នកថយចុះដែលជួយកាត់បន្ថយការឆ្លើយតបនៃជាតិស្ករក្នុងឈាមបន្ទាប់ពីបរិភោគ។ ផ្លែស៊ូក៏អាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងឈាមដោយប៉ះពាល់ដល់អាំងស៊ុយលីន។ ភាពធន់នឹងអាំងស៊ុយលីនគឺជាលក្ខខណ្ឌមួយដែលកើតឡើងនៅពេលដែលកោសិការបស់អ្នកមិនងាយប៉ះពាល់ជាមួយនឹងអាំងស៊ុយលីន ដែលជាអរម៉ូនគ្រប់គ្រងកំរិតជាតិស្ករក្នុងឈាម។

៥) អាចគាំទ្រដល់ការមានផ្ទៃពោះមានសុខភាពល្អ៖ Folate ឬវីតាមីន B9 គឺចាំបាច់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប ប៉ុន្តែវាមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលមានផ្ទៃពោះ ឬមានគម្រោងមានផ្ទៃពោះ។ អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះដំបូង Folate ត្រូវបានទាមទារសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍត្រឹមត្រូវនៃខួរក្បាលរបស់ទារក និងខួរឆ្អឹងខ្នង។ ការទទួលទានជាតិប្រូតេអ៊ីនគ្រប់គ្រាន់ក៏អាចដើរតួក្នុងការការពារការកើតមិនគ្រប់ខែដែរ។ ផ្លែស៊ូគឺជាប្រភពដ៏ល្អបំផុតនៃសារធាតុ Folate ដែលផ្តល់ឱ្យលើសពី ៤០ ភាគរយនៃតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ។ ដូច្នេះរាប់បញ្ចូលទាំងផ្លែស៊ូ និងអាហារដែលសំបូរទៅដោយជាតិ Folate ជាផ្នែកមួយនៃរបបអាហារមានតុល្យភាពគឺជាវិធីដ៏ល្អមួយដើម្បីទ្រទ្រង់ការមានផ្ទៃពោះដែលមានសុខភាពល្អ។

៦) អាចមានឥទ្ធិពលប្រឆាំងនឹងមហារីក៖ ការញ៉ាំផ្លែឈើ និងបន្លែខ្ពស់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការថយចុះហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកផ្សេងៗគ្នារួមទាំងការរំលាយអាហារ។ ការសិក្សាសាកល្បងមួយកត់សំគាល់ថាសមាសធាតុជាក់លាក់នៅក្នុងផ្លែស៊ូមួយចំនួនអាចបន្ថយល្បឿននៃការលូតលាស់ និងការវិវត្តនៃកោសិកាមហារីកមួយចំនួនដូចជាមហារីកមាត់ស្បូន និងជំងឺមហារីកឈាម។ ទោះបីជាលទ្ធផលទាំងនេះមានជោគជ័យក៏ដោយក៏ភស្តុតាងបច្ចុប្បន្នមិនមានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្ហាញថាផ្លែស៊ូមានឥទ្ធិពលប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកចំពោះមនុស្ស។

៧) អាចពន្យារភាពចាស់៖ កត្តាធ្វើឱ្យមានភាពវ័យចំណាស់មួយដែលសំខាន់ជាងគេ ហៅថាឌីកាល់សេរីដែលជះឥទ្ធិពលដល់ការបំផ្លាញកោសិការបស់អ្នក ហើយទីបំផុតនាំឱ្យមុខងារថយចុះនៅពេលក្រោយ។ ការស្រាវជ្រាវមួយចំនួនបានបង្ហាញថាការទទួលទានអាហារដែលមានសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មខ្ពស់អាចធ្វើឱ្យដំណើរការវ័យចំណាស់យឺតដោយការពារកោសិកាពីការបំផ្លាញពីរ៉ាឌីកាល់សេរី។ ផ្លែស៊ូពោរពេញទៅដោយសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មដែលមួយក្នុងនោះមានវីតាមីនC។ បន្ថែមលើសមត្ថភាពប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មរបស់វាវីតាមីនC គឺចាំបាច់សម្រាប់ផលិតកូឡាជែនដែលជាប្រូតេអ៊ីនចម្បងមួយដែលមាននៅក្នុងស្បែករបស់អ្នក។ ជារឿយៗកូឡាជែនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាផ្តល់ឱ្យស្បែកនូវភាពរឹងមាំ និងរូបរាងបែបយុវវ័យ។

៨) អាចជួយគាំទ្រមុខងាររបស់ថ្លើម៖ ជំងឺខ្លាញ់ក្នុងថ្លើម គឺជាលក្ខខណ្ឌមួយដែលខ្លាញ់លើសត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងជាលិកាថ្លើម។ ខ្លាញ់ច្រើនពេកនៅក្នុងថ្លើមរបស់អ្នកអាចប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់វាក្នុងការដំណើរការបានត្រឹមត្រូវ។ ការសិក្សាចំពោះសត្វបានបង្ហាញថាផ្លែស៊ូចម្រាញ់អាចការពារប្រឆាំងនឹងការប្រមូលផ្តុំជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងថ្លើម ដូច្នេះអាចការពារ ឬព្យាបាលជំងឺថ្លើមដែលមានខ្លាញ់។ នៅក្នុងការស្រាវជ្រាវមួយ កណ្តុរបានផ្តល់ចំណីអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់ និងព្យាបាលដោយសារធាតុចម្រាញ់ពីសារផ្លែស៊ូ មានកម្រិតកូឡេស្តេរ៉ុល និងអាស៊ីតខ្លាញ់ទាបក្នុងថ្លើមរបស់ពួកគេជាងកណ្តុរផ្សេងទៀត។ នេះដោយសារតែការផ្លាស់ប្តូរជាក់ស្តែងនៃមុខងាររបស់អង់ស៊ីមដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលាយអាហារជាតិខ្លាញ់។

៩) អាចលើកកម្ពស់ទំងន់ដែលមានសុខភាពល្អ៖ ផ្លែស៊ូមានកាឡូរីតិចណាស់ប៉ុន្តែមានជាតិសរសៃច្រើនដែលជាគុណសម្បត្ដិពីរដែលអាចទ្រទ្រង់ទំងន់ដែលមានសុខភាពល្អ។ ផ្លែស៊ូ ២០៣ ក្រាម ផ្តល់ថាមពល ៣៩ កាឡូរី និងជាតិសរសៃ ៤ ក្រាម។ ជាតិសរសៃធ្វើឱ្យថយចុះអត្រាដែលក្រពះរបស់អ្នកបញ្ចេញចោលដែលធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ឆ្អែត និងឆ្អែតបានយូរជាងមុនដែលអាចកាត់បន្ថយការញ៉ាំអាហារ និងលើកកម្ពស់ការសម្រកទម្ងន់។

១០) អាចជួយដល់សុខភាពរំលាយអាហារ៖ បំពង់រំលាយអាហាររបស់អ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខងារសំខាន់ៗជាច្រើនរួមមានការបន្សាបជាតិពុល ភាពស៊ាំ និងការរំលាយអាហារ និងការស្រូបយកសារធាតុចិញ្ចឹម។ ការញ៉ាំផ្លែឈើ និងបន្លែដូចជាផ្លែស៊ូអាចជំរុញមុខងាររំលាយអាហារ។ សារធាតុ Flavonoids ដែលជាសមាសធាតុរុក្ខជាតិដែលជួយដល់ការរំលាយអាហារត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងបរិមាណខ្ពស់នៃផ្លែស៊ូ។ ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថាអាហារដែលសំបូរទៅដោយ Flavonoid ជួយដល់អង់ស៊ីមរំលាយអាហារដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការយកចេញ និងការបញ្ចេញផលិតផលកាកសំណល់នៅក្នុងបំពង់រំលាយអាហាររបស់អ្នក។ 

ប្រភព៖ HealthLine: Written by Ansley Hill, RD, LD — Updated on April 9, 2019